Sakarya Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (SESAM) ulusal çapta yürüttüğü çalışmalarına bir yenisini daha ekledi.
Danışmanlığını Sakarya Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Yılmaz Özkan ve Doç. Dr. M. Çağlar Özdemir’in yaptığı ve Dr. Abdulkadir Altınsoy tarafından yürütülen araştırmada, bölgelerin sosyo-politik gelişmişlik düzeylerini gösteren çok boyutlu bir ölçek geliştirildi.
Ölçek, ana ve alt bileşenleri ile Kalkınma Bakanlığı’nın, yeni adıyla, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın hazırladığı Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (SEGE)’nden önemli ölçüde farklılaştırıldı. Böylelikle sosyo-politik bileşenlerde de refah düzeyi ölçülebilir oldu.
Sakarya’nın içinde olduğu bölge beşinci sırada
Ölçeğin uygulandığı TÜİK istatistiki bölge sınıflandırması NUTS2 düzey 26 bölgede yapılan ölçümler sonucunda; Türkiye’de en yüksek sosyo-politik gelişmişlik düzeyine sahip bölgesinin TR10 İstanbul olduğu ve Sakarya’nın da içinde bulunduğu TR42 bölgesinin, geliştirilen Sosyo-Politik Gelişmişlik Endeksi (SPGE) sıralamasında 5. sırada yer aldığı görüldü.
Çalışma hakkında bilgi veren Dr. Abdulkadir Altınsoy, ölçeğin teknik yapılanması üzerinde bir kısmı İngiltere’de olmak üzere yaklaşık iki yıl çalışıldığını ifade etti. Farklı düzeydeki bileşenleri aynı seviyeye getirmek için önemli çaba harcadıklarını belirten Dr. Altınsoy, ölçeğin ilk versiyonunda göstergelerinin seçimi ve ağırlıklandırması aşamasında çoklu değişken ölçümünde kullanılan Faktör Analizi, Temel Bileşenler Analizi, TOPSİS ve benzer yöntemlerin test edildiğini ve daha sonra eş temel bileşenler yöntemi ile eşit ağırlıklandırmanın gerçekleştirildiğini belirtti.
İl bazında da yapılabilecek
Çalışma sonucunda sosyo-politik gelişmişlik seviyesini ölçmede daha duyarlı bir ölçeği geliştirmeyi başarmanın önemli bir bilimsel katkı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yılmaz Özkan, “Yapılan bölgesel araştırmanın il bazlı da gerçekleştirilebileceğini ve geliştirilen ölçek sayesinde refahın artırılması amacıyla aktarılan kamu kaynaklarının daha doğru ve etkili yönlerde kullanılması için tavsiyelerde bulunma imkânı elde edildiğini” söyledi.
Ölçeğin SESAM kapsamında yürütülecek olan geniş çaplı bir Avrupa Birliği Projesinde il bazlı çalıştırılması hedeflerinin olduğunu ifade eden Doç. Dr. M. Çağlar Özdemir, ölçeğin istatistik alt yapısının ve kurgusunun çok kuvvetli olduğu ve birçok denemeden sonra bu aşamaya gelindiğini ifade etti. Doç. Dr. Özdemir, “amacımız Türkiye genelinde her ilin refahını düşüren parametreleri tespit edip ilgili kamu otoritelerine doğru bir yol haritası çizmektir” şeklinde konuştu.
